یادداشت های ویژه

روز وحدت حوزه و دانشگاه

علی صدیقی پاشاکی
مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاه شهید بهشتی
 
وحدت حوزه و دانشگاه یعنی وحدت در هدف. و هدف این است که همه به سمت ایجادیک جامعه اسلامی پیشرفته مستقل، جامعه امام، جامعه پیشاهنگ، جامعه الگو حرکت نمایند.
(خطبه نماز جمعه ۷۸/۹/۲۶)
 
این سخنان که در سال 1378 توسط رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران ایراد شده است، نشان از اهمیت موضوعی دارد با عنوان"وحدت حوزه و دانشگاه"وحدتی که باید جامعه را به سمتی سوق دهد که اسلام را آمال خود قرار دهد. مسلما وحدت حوزه و دانشگاه این نیست که مثلا در دانشگاه مسجد بسازیم و برخی از علوم اسلامی را در دانشگاه و یابالعکس علوم دانشگاهی را به حوزه وارد کنیم.بلکه وحدت حوزه و دانشگاه این است که بینش و تفکر اسلامی وارد دانشگاه شده و متخصصان عالم متفکر با منش اسلامی تربیتشود. و البته که علم و دین با تأیید و تکمیلیکدیگر انسان ساز هستند.
وقتی سخن از دانشگاه اسلامی به میان می آید، مقصود اصلی ما دانشگاهی است که از بند سکولاریسم رها شده باشد، دانشگاهی که در چهار ساحت حیاتی "آموزش، پژوهش، فرهنگ و مدیریت" از آموزه های دینی بهره مند باشد.
و برای این منظور باید لوازم آن را دید. و اولین لازمه اسلامی بودن دانشگاه پرهیز از الحاد و سکولاریزه کردن آن است.
آن زمان که غرب دین را به کناری نهاد و رشد و بالندگی خود را آغاز کرد، برخی گمان کردند که راز پیشرفت، دوری از دین و مخالفت با مبانی آن است. که شاید این مدعا در خصوص ادیان رایج در غرب چون مسیحیت و یهودیت صدق میکرد و می کند. چرا که این ادیان اصولا علیرغم اینکه به انبیا الهی مناسب هستند، به خاطر انحرافاتی که در آنان بوجود آمد به عامل انجماد و قهقرای جامعه تبدیل شدند. وچونان ترمزیعمل می کردند که با رها کردن آنها جامعه شتاب گرفت و رشد نمود و به پیشرفتی دست یافت که تا امروز نیز ادامه دارد.
امابه قطع و یقین این امر در کشورهای اسلامی نتیجه ای وارونه در بر داشت. درست از زمانی که دین اسلام از امور اداره جامعه کنار گذاشته شد، جوامع اسلامی تنزل یافته و سیر قهقرایی آغاز نمودند. تا آنجا که امروزه به جز کشور عزیزمان ایران،تقریبا هیچ جامعه اسلامی پیشرفته ای نمی بینیم که به لحاظ علمی و صنعت و ... یارایمقابله و عرض اندام با غرب را داشته باشد. و به حق می توان ادعا نمود، تنها جمهوری اسلامی ایران است که گام در مسیر رشد و بالندگی و تعالی نهاده است. پیشرفت بر اساس الگوی اسلامی نیازمند شناخت دقیق مبانی آن است. و این محقق نخواهد شد جز با تعامل حوزه و دانشگاه. دانشگاهی که مبدأ همه تحولات جامعه است و نسل مدیران آینده کشور را تامین می‌کند، نیازمند داشتن پشتوانه دینی قوی می باشدکه بتواند پاسخگویسوالات و شبهات و خلأهای موجود باشد. و راه و بستر را برای رشد و تعالیو کمال افراد و جامعه فراهم آورد. با این اوصاف، برنامه مشخص است. خصوصیاتی که در این اسلام وجود دارد، این دین را به عامل گسترش علم تبدیل نموده است. و آنچنان که از کلام معنا دار شهید مطهری رحمت الله علیهبر می آید: علم و دین دو بال برای سعادت و کمال و تعالی هستند. و این دو بال می توانند جامعه را به سعادت برسانند. وحدت حوزه و دانشگاه یعنی متصف نمودن ساحت مقدس دانشگاه و دانشجو به این دوبال که مقصد و هدفی جز سعادت جامعه بشری ندارد. سعادتی که کمالاخروی انسانها را نیز در بر دارد. و این میسر نیست جز با وحدت در "هدف".​